The present study, entitled “ linguistic characteristics (the morphology - nominal suffixes ) of a number of (Quriyat or koyrat ) by the poet Kamal Mustafa Daquqli, aims at studying and making a comparison between  Turkmen dialect written and spoken forms that show many of the hidden language structures. Similarly, the study sheds light on the poet as one of the most prominent literary figures in Turkmenistan literature.

Turkman Quriyat is one of Turkman blank verse significant forms. Apart from (songs and Quriyat) and until the 19^th C., folk poetry has been stalled for a long time but reclaimed its literary high position in the middle of the 20^th C.

The study introduction briefly discusses Turkman literature and traces its variant forms, studies the morphology - nominal suffixes of a number of (Quriyat or koyrat ), and  makes a comparison between Turkman and Turkish language through number of given examples. Moreover, it presents a faithful reproduction of a number of unpublished original Quriyat with the necessary alterations to suit Turkman language. During the course of the dictionary writing, a special importance is given to the meanings of Quriyat words that have different form and meaning in modern Turkish language.

The conclusion sums up the basic characteristics of Turkman language.

Özet

          Şiirimizin başlangıcı sayılan hoyrat bir duygu ve düşünceyi özgün yollarıyla dile getiren, yedi heceli, dört veya daha fazla mısralı bir halk şiiri türüdür. Hoyrat kendine özgü (özel) müzüğü ile mertlik havası uyandıran, sevda gurbet, sevinç keder, yas, yurt sevgisi, kin ve benzer duyguları işleyen, sanat kavramının klasik unsurlarıyla beslenmiş bir halk edebiyatıdır. Hoyrat bizim Irak Türkmen Edebiyat̕ında çok geniş yer tutar yüksek sanat anlayışı ve aynıca duygusunun bir sonucu olarak edebi sanatların varlığını kayıt eder. Irak Türkmen halk edebiyatının kimliği sayılan hoyrat şüphesiz halk şiirinin en güçlü örneğidir. Fakat halk edebiyatı mahsülleri arasınd bölge halkının tapmacalar dediği bilmeceler önemli bir yer tutar. Bir kısmı manzum olan tapmacalar gibi eskiler sözü, yani atasözü de Irak mensur Türkmenlerinin yaşadığı alanlarda  canlılığını sürdürür. Halk edebiyatı mahsulleri arasında nükteler, Molla Nasrettin nükteleri, dualar, beddualar, dilek ve temenni  sözler ilgi çeker. Ancak  Halk  edebiyatının nesir örnekleri için, bölge halkı arasında matal denilen  masallar  başta gelir. Uzun hikâye, destan veya efsâne türü açısından. Türkmenler arasında yaşayan ve günümüze ulaşan örneklere tesadüf edilmemiştir. Bilinen tek uzun hikâye Arzu ile Kanber atalıdır.

          Kerkük Türkmen ağzının güzel nesir örneği olan bu masal, Halk edebiyatı metinleri arasında verilmiştir. Türkmen Halk edebiyatı çocuk masalları  bakımından  da zenginlik arzeder. Kemal Mustafa Dakuk̕ lu yıllar boyu içli hoyratlar kaleme almıştır, yazdığı basılmayan hoyratları toplayarak ve akrabaları ile görüşüp hayatı hakkında bilgi toplayı, hoyratları topluyup bir çalışma olarak hazırladım. Çalışma giriş, dil özelliklerinde isim durum ekleri, basılmayan hoyratlar ve sözlükten oluşmaktadır .Girişte Türkmen edebiyatı hakkında bilgiler vermeye çalıştım , basılmayan hoyratları yazdım , daha sonra Kerkük ağzının şekil bilgisinin (isim işletme eklerinin) özelliklerini verip çalışmaya esas olmakla birlikte karşılaştırmalar yapılmıştır. Karşılaştırmada standart Türkiye Türkçesi esas alınmış, Anadolu ağızlarına değinilmiştir. Son olarak hoyratlada geçen kelimelerden standart Türkiye Türkçesine göre önemli şekil ve anlam ayrılıkları gösterenlerle yazı dilinde bulunmayanlar yer almaktadır. Bu çalışmayı yazdığım sürede maddi ve manevi desteklerini üzerimdem esirgemiyen ailem bana her konuda yardım ettiklerinden minnattarım. Bu çalışmanın gerçekleşmesinde değerli bilgilerini benimle paylaşan kendilerine ne zaman danışsam bana  zamanlarını ayırıp sabırla ve büyük bir ilgiyle bana faydalı ola bilmek için ilk olarak Kemal DAKUK̕LUNUN gelini olan (Zeynep Abbas) öğrencime , şairin kendi özel defterinden basılmamış hoyratlarını bana getirdiği için sonsuz şukranlarımı sunmaktayım.