زبان ابزار ارتباط میان­ انسان­هاست،وکاربردشناسی مطالعه­ی کاربرد زبان است که بررسی مقصود گوینده یا نویسنده ­است. قدیم­ترین تعریف دربارۀ کاربردشناسی تعریف چارلز موریس بود که می­گوید: کاربردشناسی مطالعه­ی رابطه­ی بین نشانه­ها وافرادی است که از آن نشانه­ها استفاده می­کنند.ما در این تحقیق ،نقض اصل کمیت را در نمایشنامه­ی (دیوان بلخ) مورد بررسی قرار می­دهیم.گرایس سال (1975) اولین بار اصل همکاری در دانشگاه هاروارد به شکل مقاله­ای باعنوان "منطق ومکالمه" مطرح کرد. اولین اصول همکاری ، اصل کمیت است ونقض این اصل یعنی اطلاعات بیشتر یا کمتر از حد نياز را مشخص کنیم. نقض یکی از این اصول تلویح یا تضمین است که نقض نتیجه ابهام یا مبالغه یا استعاره .... وغیره می­باشد. در این پژوهش، به بررسی کاربردشناسی ورابطه ميان كاربردشناسي ونشانه­شناسي ومعناشناسي ،ونیز اصل کمیت ودرک معنای ضمنی وعبارات احتیاط آمیز ، وهمچنین تحلیل کلام وتقدیم برخی از نمونه­­های نقص اصل کمیت در نمایشنامه دیوان بلخ می­پردازیم .