Preferred Language
Articles
/
aladabj-4042
نقش عوامل فرهنگی – اجتماعی در شکل‌گیری دستور زبان فارسی
...Show More Authors

یکی از ویژگی‌های زبان پویا بودن و تغییر و تحول گام‌به‌گام آن با تحولات اجتماعی است. هرقدر سرعت تحولات اجتماعی تند‌تر باشد، به همان اندازه زبان هم تغییرات بیشتری را شاهد خواهد بود. تحول زبان، تنها براثر نفوذ زبان‌های دیگر نیست؛ بلکه خود زبان نیز تحرکی ذاتی دارد که به اقتضای تغییر نیازهای اجتماعی، آن را متحول می‌سازد. تحول زبان معمولاً بسیار کند و تدریجی است اما هجوم ناگهانی زبان‌های بیگانه براثر افزایش قدرت سیاسی و نفوذ فرهنگی از یک‌سو و تغییر شدید نیازهای اجتماعی از سوی دیگر، ممکن است سیر تحول زبان را در دورة معینی از تاریخ سریع‌تر کند. از سوی دیگر، پایة زبان بر نحو استوار است. دو زبان را وقتی می‌توان متفاوت دانست که نحو آن‌ها متفاوت باشد حتی اگر واژگانشان به یکدیگر بماند. ازاین‌رو اگر تغییراتی در نحو زبان روی دهد، شالودة آن زبان تغییر می‌کند. این وضع زبان فارسی در عصر حاضر است. دانشمندان زبان فارسی در طول تاریخ را به سه دوره تقسیم کرده‌اند. در هر سه دوره از تاریخ زبان فارسی تحولات و تغییراتی در زبان چه در بخش واژگان، آواها و دستور پدیده آمده است. اما سرعت تغییرات در دوره سوم و یا کنونی بسیار بیشتر از دوره‌های گذشته است. از عوامل مهم تحولات سریع زبانی در دوران کنونی را می‌توان ارتباطات گسترده با جوامع دیگر و ورود سیل‌آسای آثار ترجمه‌شده به زبان فارسی از زبان‌های بیگانه برشمرد. ظهور اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و به‌تبع آن چندین برابر شدن تولید محتوا در این بستر، مزید بر علت شده و عملاً دوره جدیدی در تحولات زبانی را شاهد هستیم. تحول در بخش واژگان طبیعی و وام‌گیری لغات دیگر اغلب باعث غنای زبان می‌شود ولی این موضوع در بخش دستوری خطرناک و باعث سردرگمی گویندگان زبان وام‌گیرنده خواهد شد؛ موضوعی که به دلایل فراوان در دوره فعلی زبان، از همین اکنون زنگ خطر آن نواخته شده است.

View Publication Preview PDF
Quick Preview PDF